|
|
Instituteur de métier, il devient le témoin sympathisant, pendant la guerre, de la résistance polonaise et ukrainienne face aux occupants nazis et aux troupes de l’armée Rouge. Il est arrêté en 1944, sous le chef d’accusation «d’activisme antisoviétique», et envoyé d’abord dans la colonie pénitentiaire de Briansk, en Biélorussie, où il survit à un régime extrêmement rude.
|
|
|
Andrei Ozerovski was born in 1914 in Lutsk, the administrative capital of Volhynia, then in the east of Russian Poland. During his life he crossed the continent of Eurasia to find himself in Karaganda, Kazakhstan, where he then enjoyed his retirement. He was a primary school teacher and during the war became a sympathising witness of Polish and Ukrainian resistance to the Nazi occupants and the troops of the Red Army. He was arrested in 1944 on a charge of “anti-Soviet activism” and sent first to the Bryansk penal colony near Belarus, where he survived an extremely harsh regime. He was then sent to Arzamas 16 (now Sarov), where he helped build the closed town at the heart of Soviet research on the atomic bomb. In 1947 he was deported to Kazakhstan, to the vast farm camp of Karaganda, the Karlag, cutting him off from his native region. Some months after arriving at the Karlag he was sent to complete his sentence in the Steplag camp, out in the remote arid steppes. Like the other prisoners he worked at mining copper from the deposits of the mineral-rich region. Released in 1954, he returned to Karaganda, a coal town, where he settled and went back to mining, a world he liked and where he made his career. He integrated into Soviet society in Karaganda, alongside a population of displaced persons of all sorts, those expelled by Stalinist society and workers attracted by incentives to advance the prosperity of the town built from scratch in the 1930s. He kept some contact with his native region, part of Ukraine since 1939, by regularly going back but said that his main roots were not there.
|
|
|
urodził się w 1914 r. na Kresach Wschodnich, w Łucku na Wołyniu. Przemierzył niemal cały kontynent euroazjatycki i dotarł do Karagandy w Kazachstanie, gdzie spędza spokojną starość. Z zawodu był nauczycielem i podczas wojny staje się sympatykiem polskiego i ukraińskiego ruchu oporu przeciwko okupantowi hitlerowskiemu walczącemu z oddziałami Armii Czerwonej. W 1944 r. zostaje oskarżony za działalność antyradziecką i aresztowany. Najpierw zesłany jest do kolonii karnej w Briansku na Białorusi, gdzie udaje mu się przeżyć mimo katorżniczej pracy. Następny etap to Arzamas-16 (dzisiejszy Sarow), gdzie pracuje przy budowie miasta zamkniętego, które ma się stać ośrodkiem badawczym w celu wyprodukowania radzieckiej bomby atomowej. W 1947 r. zostaje deportowany do Kazachstanu do Karłagu, potężnego obozu pracy przymusowej w rolnictwie w Karagandzie, co na zawsze oddala go od rodzinnych stron. Po kilku miesiącach pobytu w Karłagu wysłany jest na dalsze odbycie kary do Stepłagu, na bezkresny i bezludny step. Podobnie jak i inni zesłańcy, zatrudniony jest w zagłębiu miedziowym, gdzie znajdują się bogate złoża różnych surowców naturalnych. W 1954 r. po zwolnieniu z obozu pracy przymusowej wraca do Karagandy, miasta będącego centrum zagłębia węglowego, gdzie osiedla się i podejmuje pracę w kopalni, która go pasjonuje i w której się realizuje. Integruje się z karagandzką społecznością rosyjską, składającą się z wszelkiego rodzaju przesiedleńców, zarówno ludzi, którzy za Stalina zostali wykluczeni ze społeczeństwa radzieckiego jako wrogowie ludu, jak również ludność napływową zachęconą do podjęcia pracy w tym regionie. Władze proponowały tym ostatnim uprzywilejowane warunki życia i tym samym chodziło im o dalszy rozwój miasta powstałego w 1930 r. Andrej Ozerowskij odnawia kontakt ze swoim ojczystym krajem, który w 1939 r. został zanektowany do Ukrainy, poprzez regularne wizyty, ale przyznaje, że nie ma już specjalnych więzi ze stronami skąd pochodzi.
|
|
|
Андрей Озеровский родился в 1914 г. в Луцке, административном центре Волыни, тогда входившей в состав Польши. Случилось так, что судьба забросила его на другой конец Евразии, в город Караганда в Казахстане, где он сейчас спокойно живет на пенсии. Профессиональный учитель, он во время войны сочувствовал польскому и украинскому сопротивлению, боровшемуся с немцами и с Красной армией. В 1944 г. он был арестован по обвинению в «антисоветской агитации» и отправлен в исправительную-трудовую колонию в Брянске (Белоруссия), где сумел выжить, несмотря на чрезвычайно жесткий режим. Затем он был переведен в Арзамас 16 (сейчас это Саров), где участвовал в строительстве закрытого города – важнейшего исследовательского центра, где изготавливалась советская атомная бомба. Когда в 1947 г. его депортировали в Казахстан, в Карлаг – огромный сельскохозяйственный лагерь в Карагандинской области, он навсегда был оторван от родных мест. Через несколько месяцев после прибытия в Карлаг его отправили отбывать срок в Степлаг посреди засушливых степей. Как и другие заключенные, он трудился на добыче медной руды в шахтах этого региона, который был богат минеральными ресурсами. После освобождения в 1954 г. он вернулся в Караганду, город угля, где снова устроился работать на шахту и вернулся в тот мир, который любил и где мог реализоваться. Он встроился в советское общество Караганды, состоявшее из депортированных из самых разных мест, изгнанников сталинского общества, а также из рабочих, которых с помощью всевозможных льгот привлекали в город, построенный из ничего в 1930-х гг. Андрей Озеровский стал регулярно ездить в родные места, которые в 1939 г. были присоединены к советской Украине, но, по его словам, родины там не нашел.
|
