|
|
Ko ngā tau tōmua o te tekau tau atu i 1920 te wā i āta huri haere ai te kaupapa a te Māngai hei tūranga whakahaere, ā, hei tūranga tōrangapū kē. Nō te tau 1920, i huakina ai he tari ki Rātana pā. Nā te taumaha haere o ngā utu mō āna hui, i tono atu ia ki ērā o ngā kāinga Māori kia tukua mai he kai, he moni hoki. Nō te tau 1920 i werohia ai a Rātana e Tupu Taingākawa, tētahi o ngā kaiārahi o te Kīngitanga. Ka kī ia: 'kāore kau ōku māuiui o taku tinana. Heoi anō taku māuiui; ko ngā taonga o ō tūpuna, o ō mātua, te hunga kua rūpeke ki te kōpū o te whenua, arā, ki te māuiui o te whenua rāua ko te tangata.' Koia tēnei te whakautu a te Māngai: 'E Tupu, te mea tuatahi, whakakotahitia te tangata ki te Atua, arā, ki a Ihowā, te Atua o ngā Mano.' E mōhio tūturu ana a Rātana nō te ira atua kē tana mīhana, ina koa rā i pōraruraru, i pā pōuri ai a Rātana mā i te kīnga mai a ngā kaiārahi o te Kīngitanga, a Kīngi Te Rata me tōna iwi i te tau 1922, arā, kātahi te mahi whakaiti ko tēnei ki te kukume mai i te Kīngitanga ki te whai i te kaupapa a Rātana. E hia kē ngā whakamātauranga atu a Rātana o muri mai ki te whakatika i te hē, ēngari kore rawa i pahure i a ia. Puta noa i te tau 1922 e whakaparahako tonu ana a Rātana me ana kaimahi i ngā kōrero e aro kē ana rātou ki ngā mahi tōrangapū. Ko te tama a Rātana, ko Haami Tokouru, i whakaīngoatia i roto i ngā nūpepa, kua whakaritea kētia ko ia tētahi o ngā kaiwhakauru kātipa a Rātana mā. He rite tonu ngā pānuitanga a Rātana ki te iwi whānui, kia whai tonu ngā kaipōti i tā rātou e hiahia ana. Heoti, hipa kē atu ana te tupu o te kaupapa nei i āna whāinga. Nā te mārangaranga ake o ētahi atu kaiārahi whai mana i roto i te kaupapa Rātana me ā rātou ake rārangi take mana motuhake Māori, i kore ai i kaha tonu te pupuri a Rātana i te tūranga whakahaere o tana takatūnga.
|