|
|
De toenemende impact van menselijke activiteiten op het milieu heeft wereldwijde gevolgen, voornamelijk als chemische vervuilingen in acht worden genomen. Endocriene verstoorders worden beschouwd als "substanties met zeer hoge bezorgdheid" omdat ze met endocriene systemen interfereren bij dieren en mensen, of omdat ze kunnen leiden tot een verstoorde ontwikkeling en reproductie, of neurologische gevolgen kunnen hebben. Deze endocriene verstoorders zijn afkomstig uit tal van producten zoals speelgoed, detergenten, brandvertragers, cosmetica en pesticiden, en komen veelvuldig voor in aquatische omgevingen. Hoewel effecten op de algemene fysiologie en het gedrag van een organisme reeds bestudeerd werden voor enkele endocriene verstoorders, blijft het een grote uitdaging om de onderliggende moleculaire en cellulaire mechanismen in kaart te brengen, wat noodzakelijk blijkt voor regelgeving inzake risicoanalyse. Een tweede grote uitdaging in ecotoxicologie is de zoektocht naar bruikbare biomerkers alsook de ontwikkeling van biologische testen om nadelige gevolgen van vervuilingen op hogere niveaus te voorspellen in een zo vroeg mogelijk stadium. Peptiderge signaalsystemen komen voor in alle metazoa waar ze diverse fysiologische processen en gedrag reguleren. Verstoringen in peptide homeostase (bijvoorbeeld ten gevolge van specifieke vervuilingen) worden daarom vaak weerspiegeld in fysiologische parameters en gedrag (groei, conditie, voeding, voortplanting,...). Door combinatie van vloeistofchromatografie en massaspectrometrie zullen we eerst de natuurlijk voorkomende peptiden van de zebravis Danio rerio in kaart brengen (peptidomics). Veranderingen in dit peptiden profiel ten gevolge van blootstellingen aan bepaalde endocriene verstoorders zullen we vervolgens kwantificeren door middel van differentiële peptidoom analyse terwijl veranderingen op eiwit-niveau bepaald worden door differentiële proteoom analyse. Tevens wordt het zwemgedrag (maximale snelheid), zuurstofverbruik en aerobische reserve geanalyseerd. Door middel van deze interdisciplinaire technieken trachten we fysiologische of moleculaire (peptiden of proteïnen) biomerkers te identificeren en te karakteriseren zodat veranderingen tengevolge van blootsellingen aan endocriene verstoorders vroeger opgespoord kunnen worden. Aangezien de zebravis als belangrijk model voor gewervelde dieren wordt beschouwd, hebben onze mechanistische inzichten tevens toxicologische en biomedische relevantie.
|
